Ο απολογισμός ίσως να μην είναι για πρώτη φορά στα χρονικά, τόσο απογοητευτικός. Το 2020 τέθηκε σε εφαρμογή το Εθνικό Σχέδιο για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και, έκτοτε, αίρονται σταδιακά αρκετά από τα εμπόδια που δεν επιτρέπουν σε πολλούς συμπολίτες μας να βιώσουν όλα όσα δικαιούνται. Το 2021 ήταν η χρονιά της σύστασης και της συγκρότησης της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας με απόφαση του ίδιου του πρωθυπουργού, ενώ το 2022 καταργήθηκε η «απαράδεκτη» υποχρέωση επανεξέτασης για άτομα με μη αναστρέψιμες παθήσεις.

Την ίδια χρονιά, καθιερώθηκε η ταυτότητα του προγράμματος «Προσωπικός Βοηθός», υλοποιήθηκαν τα Ψηφιακά ΚΕΠΑ για την ηλεκτρονική πιστοποίηση της αναπηρίας, όπως και η Ψηφιακή Κάρτα Αξιοπρέπειας -ένα ακόμα πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος- ως αποδεικτικό στοιχείο για όλες ανεξαιρέτως τις δημόσιες υπηρεσίες, έτσι ώστε οι ανάπηροι συμπολίτες μας να μη χρειάζεται να αναζητούν συνεχώς καινούρια πιστοποιητικά αναπηρίας για κάθε επαφή τους με το Δημόσιο.

Πριν λίγους μήνες, έγινε ένα ακόμα πολύ σημαντικό βήμα, με τη ψήφιση του Νομοσχεδίου που προβλέπει την πλήρη συμμετοχή των ΑμεΑ ή των ατόμων με χρόνια πάθηση στην κοινωνική και οικονομική ζωή, κατοχυρώνοντας ένα διαχρονικό αίτημα του αναπηρικού κινήματος: τη γενική αρχή της ίσης μεταχείρισης. Το νομοσχέδιο υλοποιεί κομβικές πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις που στοχεύουν στη θωράκιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, τις Τελικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία της 29ης Οκτωβρίου 2019 και το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Τι σημαίνει, όμως, αυτό στην πράξη;

Σημαίνει ότι ενισχύεται η πρόσβαση Ατόμων με Αναπηρία στη Δικαιοσύνη, ορίζοντας σε κάθε δικαστήριο και εισαγγελία της χώρας έναν υπεύθυνο για ζητήματα πρόσβασης, ενώ επεκτείνεται η παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας σε πολίτες με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Με το νομοσχέδιο απαλείφθηκαν, επίσης, υποτιμητικές ή στερεοτυπικές εκφράσεις για τα Άτομα με Αναπηρίες σε νομοθετήματα, ώστε να εναρμονιστεί η ορολογία με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.

Ήδη, λοιπόν, λειτουργούν η Εθνική Ψηφιακή Πύλη Αναπηρίας, τα Ηλεκτρονικά Κέντρα Πιστοποίησης και το Ψηφιακό Μητρώο και ιδρύεται η Σχολή Ψηφιακής Κατάρτισης ατόμων με προβλήματα αυτισμού. Πρόκειται για καίριους κόμβους πληροφόρησης, εξυπηρέτησης και, κυρίως, απλοποίησης της συμμετοχής των ΑμεΑ στην κοινωνική ζωή, οι οποίοι ενισχύονται με ακόμα περισσότερες πρωτοβουλίες, όπως είναι και η πρώτη πιλοτική εφαρμογή του «Προσωπικού Βοηθού» στο σπίτι, με τους πρώτους 1.000 να βοηθούν συμπολίτες μας στην Αθήνα. Στο δεύτερο πιλοτικό στάδιο, το οποίο θα αρχίσει τον Μάιο, θα επεκταθεί στις υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας, καλύπτοντας 1.000 επιπλέον δικαιούχους. Ήδη 177 πολίτες έχουν λάβει απόφαση για ένταξη στο πρόγραμμα, ενώ 50 από αυτούς έχουν ήδη βρει τους προσωπικούς βοηθούς τους.

Η καθολική εφαρμογή του «Προσωπικού Βοηθού» έχει προγραμματιστεί για το 2025, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, ενώ ο προϋπολογισμός της πιλοτικής υλοποίησης έχει ενταχθεί πλήρως στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν ΑΜΕΑ ηλικίας 16 έως 65 ετών, ανεξαρτήτως κατηγορίας αναπηρίας, με πιστοποιημένο ποσοστό αναπηρίας ίσο ή μεγαλύτερο του 67%.

Υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν. Ο δρόμος μπροστά μας, ωστόσο, είναι μακρύς και οφείλουμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να δώσουμε στους συμπολίτες μας με αναπηρίες τη ζωή που δικαιούνται. Κανένας δεν πρέπει να μένει πίσω. Ως «Πρέσβειρα των ΑμεΑ» της Εθνικής Αθλητικής Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρίες (ΕΑΟΜ-ΑΜΕΑ) και ως αθλητικογράφος, που ασχολείται επιστάμενα με τα προβλήματα των αθλητών με αναπηρίες, είμαι αρκετά ευαισθητοποιημένη γύρω από τα ζητήματα που δυσκολεύουν, τόσο την καθημερινότητα, όσο και την προσβασιμότητά τους στην άθληση. Γι’ αυτόν το λόγο, προτίθεμαι να συνεχίσω να αγωνίζομαι, με όλες μου τις δυνάμεις, ώστε όταν μιλάμε για Κοινωνική Δικαιοσύνη, να εννοούμε ευκαιρίες για όλους. Ισότητα στις ευκαιρίες, και όχι ισότητα στη μιζέρια. Όταν μιλάμε για Ελευθερία, να εννοούμε σεβασμό στα δικαιώματα όλων και όχι επιλεκτική προσβασιμότητα και ασυδοσία για οργανωμένες μειοψηφίες.